Berlijn, stad met twee gezichten.
“Had to get the train from Potsdamer Platz. You never knew that, that I could do that. Just walking the dead”, zo begint David Bowie het nummer ‘Where are we now?‘ op het album ‘The next day’. Berlijn stond al lang op ons lijstje, dus hoog tijd om deze stad zelf eens te ervaren. En wat werden we verrast!
Eerste indruk
Berlijn is nog geen 800 jaar oud, maar heeft de levenservaring van een hoog bejaarde. De koude oorlog is nog zichtbaar in de architectuur, de gedenktekens, de monumenten en natuurlijk de overblijfselen van de muur. Ook de Tweede Wereldoorlog is nog duidelijk aanwezig in door kogels, bommen en granaten vernielde gebouwen. Van de vroegere tweedeling van de stad is weinig meer te merken. Toch zijn er nog verschillen tussen Oost- en West-Berlijn, hoewel misschien anders dan je zou verwachten. Na ‘die Wende’ in 1989 is enorm geïnvesteerd in Oost-Berlijn. Nog steeds herken je daar de grote Oostduitse wijken met grauwe, grijze en hoge flatgebouwen en verwaarloosde parken met gigantische standbeelden van Lenin, maar veel meer is het nu vooral een hip en modern deel van de stad. Moderne gebouwen, neonreclames en trendy wijken met dito restaurantjes zijn sfeerbepalend. Opvallend zijn de talrijke mogelijkheden om biologisch en/of vegetarisch te eten. Echte Duitse keukens zie je, op de currywurststandjes na, niet veel, keukens uit de rest van de wereld des te meer. West-Berlijn oogt veel toeristischer en massaler en gek genoeg soms ook verwaarloosder dan het oosten. De gehele stad kenmerkt zich door een grote mate van relaxtheid en het is inspirerend om te zien hoe homoseksuelen, hipperts en alternatievelingen een eenheid vormen met de stad. Naast de (resten van de) muur loopt er nog een andere lijn door de stad; die van de rivier de Spree, die de reden is dat Berlijn ook wel ‘stad aan de Spree’ genoemd wordt. De rivier levert prachtige oevers, stadsstranden, bruggen, beachclubs en andere sfeerbepalende beelden op. Weet je niet meer waar je bent? Aan de stoplichtpoppetjes kun je zien of je in West- of Oost-Berlijn bent. Die van voormalig Oost-Duitsland zijn namelijk anders dan in het westen en worden nog steeds in stand gehouden. Ze zijn zelfs een soort symbool geworden van die tijd.
West Berlijn
West-Berlijn hebben wij verkend in de voetsporen van David Bowie. Een absolute aanrader voor wie geïnteresseerd is in de ´music scene´ van de stad en eens iets anders wil dan de ‘hop on, hop off- bussen’ of het volgen van een man/vrouw met een paraplu. De kleine twee jaar die Bowie in Berlijn gewoond heeft, hebben diepe indruk op hem gemaakt en is in veel van zijn werk terug te vinden. Met een professionele gids van Berlijn op Maat die een bevlogen Berlijn- en Bowiekenner is, hebben we fietsend langs voor Bowie belangrijke plaatsen de historie van West-Berlijn tot ons genomen. En natuurlijk hebben we de geijkte bezienswaardigheden opgezocht zoals de Brandenburger Tor, Potsdamer Platz, Kurfürstendamm, de Gedächtniskirche, Check Point Charlie en Bahnhof Zoo.
Oost Berlijn
Bij Oost-Berlijn horen de Alexander Platz met de Fernsehturm, die je werkelijk van overal in Berlijn kunt zien. Dit levendige plein is een uitgaanscentrum dat overdag doet denken aan Londens Covent Garden en ’s avonds aan Leicestersquare. Maar Oost-Berlijn heeft ook de Oberbaumbrücke, de andere kant van de Brandenbürger Tor, Unter den Linden, Kreuzberg, de stadsstranden en beachclubs langs de Spree en de vele parken met hun vlooienmarkten. Vooral de vele sfeervolle wijkjes met prachtige panden en heerlijke restaurantjes vallen op en ‘en passant’ pikten wij ook nog een jaarlijks terugkerend internationaal Bierfestival mee.
Naast deze luchtigheden wordt ook pijnlijk duidelijk dat Berlijn geen confrontatie schuwt. Het langste stuk muur dat nog behouden is, staat vol met politiek getinte graffiti en wordt zorgvuldig in stand gehouden. Maar nog indrukwekkender en meer van deze huidige tijd is de ander zijde van dit stuk muur: tientallen levensgrote foto’s van Syrische vluchtelingen die ondanks hun gruwelijke verminkingen door de oorlog, zich met de grootste waardigheid aan je voorstellen…
Aanraders
Er is genoeg te zien en te doen om je een flinke tijd goed te vermaken. Wij neigen meer richting het oosten dan het westen. Ga je net als wij maar een paar dagen, overnacht dan in de Oost-Berlijnse wijk Prenzlauerberg, een prachtige, hippe, sfeervolle wijk met bruisend uitgaansleven en heerlijke restaurantjes. Wij logeerden in het Holiday Inn aan de Prenzlauerallee, een prima viersterrenhotel met een zeer acceptabele prijs. Het ligt wat aan de rand van het centrum maar tramlijn M2 stopt voor de deur en brengt je er in no time naartoe. Beter nog, huur een fiets. Voor 10,- euro per dag fiets je door heel Berlijn. Berlijn is vrij vlak en als fietser krijg je hier nog respect van de automobilist, mag je af en toe op de stoep fietsen en kun je hem op straat stallen zonder bang te zijn dat hij later weg is.
De Kollwitzplatz is een pleintje in een zeer sfeervolle buurt. Het stikt er van de restaurantjes die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat open zijn. Vegetarisch of biologisch eten is geen enkel probleem en ontbijten kun je hier koninklijk en tot 15.00 uur! Voor 6-8 euro krijg je dan een bord vol gezonde en lekkere dingen met daarbij heerlijk vers brood. Boek daarom een hotel zonder ontbijt. Op zaterdag is er een markt met kwalitatief goede producten die het bezoeken waard is.
Berlijn kent vele parken en en meer dan 100 markten. Houd je van muziek en gezelligheid, ga dan op zondag naar het Mauerpark. Naast een levendige vlooienmarkt, verzamelen zich hier muzikanten uit verschillende muziekstromingen en landen.
Heb je altijd al over een landingsbaan van een vliegveld willen lopen of fietsen en een gevoel van ruimte willen ervaren, dan mag je Tempelhof niet overslaan. Dit voormalige vliegveld van Berlijn werd na de opening van het nieuwe vliegveld omgebouwd tot een waanzinnig groot landschapspark van 335 ha. Het is daarmee groter dan Central Park in New York en wordt vooral gebruikt door joggers, skaters, wandelaars en fietsers. Verder is er een biologische stadstuin en een barbecueplaats en wordt er volop gevliegerd en gefrisbeed.
De Oberbaumbrücke is de mooiste brug van Berlijn en verbindt de trendy wijken Friedrichhain en Kreuzberg. Door deze brug over te steken kom je aan de zuidkant van Berlijn. Sla na de brug linksaf en loop/fiets naar het Lohmühleninsel. Het lijkt een vervallen en verwaarloosd haventerrein en het is even schrikken, maar als je doorzet dan is deze alternatieve buurt de moeite waard. Er zijn winkeltjes, restaurantjes, een hippe beachclub en zelfs een zwembad met steiger en zandstrand binnen in een oud containerschip. En een goed uitzicht op de Molecule Man.
Zin in een verrassing? Loop dan eens bij ‘Yaam’ binnen en dompel je onder in Caribische sferen. Deze club met strand aan de oevers van de Spree kent een heerlijk relaxte sfeer en je waant je in een totaal andere wereld. Prachtig om te zien hoe jong en oud hier een strandfeestje bouwt en geniet van de Jamaicaanse muziek, kunst, cultuur, het eten en de cocktails. De entree is minimaal 1 euro of zoveel meer als je er voor over hebt.
If only…
Deze stad stond al een tijd op onze bucketlist en kunnen we eindelijk afstrepen. Geen idee waarom we dat niet veel eerder gedaan hebben. Het is een heerlijke stad waar iedereen welkom is en zich thuis kan voelen. Omdat het niet heel erg druk en massaal is, voelt het niet als een metropool, maar meer als een gemoedelijke grote stad. We hebben één keer een brandweersirene gehoord en we hebben één politieauto gezien en zoals gezegd zijn zelfs fietsen hier veilig. De enige bewaking die we gezien hebben stond voor de Franse ambassade, wat in deze tijd helaas begrijpelijk is. We moeten nog wel een keer terug want aan het MuseumInsel zijn we niet toegekomen, mede ook door het mooie weer dat we hadden.
En waren we maar 25 jaar jonger geweest, wat hadden we dan nóg veel meer genoten hier…!!
Tip
Houd je van de muziek uit de jaren 80? Dan is de documentaire ‘B-movie, Lust & Sound‘ een absolute aanrader:
“Music, art and chaos in the wild West-Berlin of the 1980s. The walled-in city became the creative melting pot for sub- and pop-culture. Before the iron curtain fell, everything and anything seemed possible. B-MOVIE is a fast-paced collage of mostly unreleased film and TV footage from a frenzied but creative decade, starting with punk and ending with the Love Parade, in a city where the days are short and the nights are endless. Where it was not about long-term success, but about living for the moment – the here and now.”